Το σιτάρι που θα νικήσει την πείνα

Νέες και βελτιωμένες ποικιλίες σιταριού που θα χορτάσουν τον κόσμο υπόσχονται επιστήμονες, καθώς μια βρετανική ομάδα «διάβασε» για πρώτη φορά τη γενετική ακολουθία της βασικής αυτής τροφής. Το επίτευγμα θα δώσει στους καλλιεργητές τη δυνατότητα να δημιουργήσουν περισσότερο ανθεκτικούς και αποδοτικούς σπόρους σιταριού, με αποτέλεσμα να υπάρξει μεγαλύτερη διατροφική ασφάλεια και να μειωθούν οι τιμές, λένε οι ερευνητές.Η γνώση της γονιδιακής ακολουθίας του σιταριού θα επιτρέψει να εντοπισθούν τα γονίδια που ελέγχουν κρίσιμα χαρακτηριστικά, όπως η αντοχή στην ξηρασία και το αλάτι, η αντίσταση σε ασθένειες και η απόδοση του σπόρου, ενώ θα γίνει δυνατό να αναπτυχθούν ευκολότερα νέες ποικιλίες. Η έρευνα θα βοηθήσει επίσης στην παραγωγή γενετικά τροποποιημένου σιταριού, καθώς το σιτάρι παραμένει μία από τις λίγες σημαντικές καλλιέργειες στις οποίες δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί η βιοτεχνολογία.

Γενετικές βελτιώσεις όπως οι προαναφερθείσες θα βοηθήσουν να καλυφθεί η παγκόσμια ζήτηση για σιτάρι- βασική τροφή, δεύτερη σε σημασία μετά το ρύζι- η οποία προβλέπεται να φτάσει ώς το 2030 τους 851 εκατομμύρια τόνους. Η σημερινή παραγωγή είναι περίπου 650 εκατομμύρια τόνοι και οι κακές συγκομιδές συνέβαλαν το 2008 στον υπερδιπλασιασμό των τιμών που ξεπέρασαν τα 400 δολάρια ο τόνος. Το κύμα καύσωνα που έπληξε φέτος το καλοκαίρι τη Ρωσία και την Ουκρανία αναμένεται ότι θα προκαλέσει περαιτέρω ελλείψεις την ερχόμενη χρονιά, ενώ ο σερ Τζον Μπέντινγκτον, επικεφαλής των επιστημονικών συμβούλων της βρετανικής κυβέρνησης, προειδοποίησε πρόσφατα ότι ο κόσμος θα αντιμετωπίσει πολύ σοβαρές ελλείψεις τροφίμων τις ερχόμενες δεκαετίες.

Αύξηση 50%. Ο Αντονι Χολ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, ένας από τους επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Προβλέπεται ότι μέσα στα επόμενα 40 χρόνια η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων θα χρειαστεί να αυξηθεί κατά 50%. Η δημιουργία νέων ποικιλιών σιταριού με λιγότερες ανάγκες όσον αφορά την καλλιέργειά τους και μεγαλύτερη απόδοση θα είναι θεμελιώδης για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Χρησιμοποιώντας αυτά τα νέα δεδομένα DΝΑ θα εντοπίσουμε τις αλλαγές στα δίκτυα των γονιδίων οι οποίες καθορίζουν χαρακτηριστικά σημαντικά για τη γεωργία, όπως η αντοχή στις ασθένειες και την ξηρασία και η απόδοση».

Ο καθηγητής Μάικ Μπίβαν του Κέντρου Τζον Ινες στο Νόργουιτς, ο οποίος μετείχε επίσης στην ομάδα, δήλωσε: «Θα μπορούμε να ξεχωρίζουμε αμέσως το σιτάρι στα πειράματα διασταύρωσης. Οι διασταυρώσεις των φυτών θα επιταχυνθούν και θα καταστούν ακριβέστερες». «Καλωσόρισμα». Ο Ντέιβιντ Ουίλετς, ο βρετανός υφυπουργός Πανεπιστημίων και Επιστήμης, καλωσόρισε το επίτευγμα: «Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία εύρεσης της γενετικής τεχνολογίας που αναπτύχθηκε στη Βρετανία, έχουμε τώρα την ικανότητα να βελτιώσουμε τις συγκομιδές του μέλλοντος απλώς επιταχύνοντας τη διαδικασία των φυσικών διασταυρώσεων ώστε να επιλέγουμε ποικιλίες που μπορούν να ευδοκιμούν σε δύσκολες συνθήκες». Τα γονιδιώματα του ρυζιού και του αραβοσίτου, των δύο άλλων βασικών καλλιεργειών του κόσμου, ήδη έχουν βρεθεί και έχουν συμβάλει στη σημαντική βελτίωση των προγραμμάτων διασταύρωσης, δήλωσε ο καθηγητής Μπίβαν. Η περίπτωση του σιταριού είχε αποδειχθεί δυσκολότερη επειδή το γονιδίωμά του είναι πολύ μεγάλο και πολύ περίπλοκο. Εχει 16 δισεκατομμύρια γράμματα DΝΑ- πάνω από πενταπλάσια απ΄ ό,τι το ανθρώπινο γονιδίωμα -, τα οποία ομαδοποιούνται σε τρία σετ χρωμοσωμάτων, το καθένα από τα οποία προέρχεται από διαφορετικούς «προγόνους».
Αυτοί που λένε «όχι».
«Μια νίκη στη μάχη εναντίον της πείνας», χαρακτηρίζει σε κύριο άρθρο του ο βρετανικός «Ιντιπέντεντ» τη χαρτογράφηση της γενετικής ακολουθίας του σιταριού που πραγματοποίησαν βρετανοί επιστήμονες. Ξεκινώντας από το άγριο σιτάρι που φύτρωνε στη Μέση Ανατολή πριν από 10.000 χρόνια, οι γεωργοί επέλεγαν στη συνέχεια τους σπόρους οι οποίοι τούς επέτρεπαν να έχουν μεγαλύτερες σοδειές, με αποτέλεσμα η απόδοση του σιταριού να έχει αυξηθεί, από περίπου τρεις τόνους ανά 10 στρέμματα στη ρωμαϊκή εποχή, σε οκτώ τόνους σήμερα. Η ανάγνωση της γενετικής ακολουθίας του γονιδιώματος του σιταριού αναμένεται ότι θα σημάνει την περαιτέρω σημαντική αύξηση της απόδοσης αυτής. Και η βρετανική εφημερίδα συγχαίρει τους επιστήμονες επειδή δημοσιοποίησαν όλη την έρευνά τους στο Ιντερνετ ώστε να επιτραπεί σε ερευνητές απ΄ όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν στην προσπάθεια να παραχθούν νέες και καλύτερες ποικιλίες σιταριού.

Φυσικά υπάρχουν και οι διαφωνούντες. Οι επικριτές των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών θέτουν ερωτήματα για τη δημόσια ασφάλεια και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, όμως οι υποστηρικτές τους υποστηρίζουν πως τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει διατροφική ασφάλεια για τους πιο φτωχούς και ευάλωτους ανθρώπους στον πλανήτη.


www.tanea.gr